در دل شهر زیبای اصفهان، که همان نگین تاریخی ایران است. علاوه بر جاذبه‌های بسیار این شهر، کلیسای وانک خودنمایی می کند. کلیسای وانک یکی از مهم‌ترین کلیساهای موجود در ایران است که مسیحیان به آن ارادت ویژه‌ای داشته و دارند. هر آنچه که باید درباره این کلیسا بدانید در این محتوا به آن می‌پردازیم.

جلفا

جلفای جذاب اصفهان تاریخچه و داستان جالب و عجیبی در دل خود دارد. شاید برای شما هم این سوال پیش آمده باشد که چرا نام جلفا هم در آذربایجان غربی و نخجوان قرار دارد و هم در اصفهان است. این تشابه تصادفی نیست و داستانی دارد که اینجا برایتان بازگو خواهیم کرد. در روزگاران صفوی که بیشتر تاریخ و بناهای اصفهان به آن دوران بازمی‌گردد، شاه عباس صفوی بر آن شد تا برای مصالح مملکتی و توازن قوا، مردمان ارمنی آن مناطق به دیاری دیگر کوچانده شوند. طی چند روز شهر تخلیه شد. شاه عباس تعدادی از زمین‌های باارزش اطراف زاینده‌رود را به آنان داد تا در آن مأمن گزینند. ارامنه شروع به ساخت و ساز در آن منطقه کردند و به این ترتیب این منطقه جلفا نامیده شد و معماری خاص و رنگ و ‌بویی تازه گرفت. وقتی در کوچه پس کوچه های این منطقه قدم میزنید به خوبی تفاوت معماری و بناهای این منطقه را با دیگر مناطق اصفهان حس خواهید کرد. در آن روزگاران این منطقه تا حدودی از شهر اصفهان فاصله داشته است ولی اکنون گویی در بافت شهر هضم شده و به خوبی خود را در آن نمایان می‌سازد. در سفر به شهر اصفهان اگر از جمله افرادی باشید که زیر و بم شهر را می‌گردید حتما این محله‌ی زیبا را نیز خواهید دید. خانه‌های این منطقه با معماری ارمنی‌ها ساخته شده است ولی از مصالحی استفاده کردند که در بین اصفهانی‌ها رواج داشت. همچنین کلیساها جزو لاینفک زندگی ارامنه مسیحی این منطقه بوده است. یکی از معروف‌ترین این کلیساها، وانک بوده که همواره از لحاظ زیبایی زبانزد است. رفته رفته حمام‌ها، مغازه و کاروانسراهایی در این شهر ساخته شد. زندگی در این منطقه اوج گرفت و پخته‌تر شد. ارمنیان هنرمندان بسیار قابلی بودند پس انواع کارهایی که انجام می دادند مثل جواهرسازی، بافندگی، سنگ‌تراشی و ... آنان را به مردمانی قدرتمند تبدیل کرد که از همین راه‌ها ثروت زیادی به دست آورده و روزبه روز بر زیبایی این منطقه افزوده شد.

تاریخچه کلیسای وانک

این کلیسا قدمتی چندین ساله دارد. در سال 1606 کلیسای وانک به شکل کلیسای کوچکی ساخته شده بود که به آن هاکوب می‌گفتند. این کلیسا سنگ‌بنای اصلی کلیسای وانک قرار گرفت. کلیسای وانک را با نام آمنا پرکیج نیز می شناسند و در گذشته محل اموزش و مراسمات مذهبی بسیاری از روحانیون مسیحی بوده است. کلیسای وانک به شکل امروزی آن  در زمان حکومت شاه عباس دوم شروع شد. رفته رفته محوطه آن گسترش یافت و انواع ساختمان‌هایی با شکل جدید در آن به وجود آمد. نخستین چاپخانه و ماشین چاپ در ایران در این کلیسا راه‌اندازی شد. پس از آن موزه و کتابخانه نیز به این محوطه اضافه شد که درون موزه آن انواع لباس‌های قدیمی روحانیون مسیحی، اشیاء به‌جای مانده از آنان و ماشین‌های چاپی که به مرور پیشرفته‌تر شدند به چشم می‌خورد.

درباره وانک

کلیسای وانک از جمله مهم‌ترین بناها و جاذبه‌های تاریخی و فرهنگی شهر اصفهان است. همچنین از آن به عنوان مهم‌ترین و بزرگترین کلیسای ایران نیز یاد می کنند. در زبان ارمنی وانک به معنای «صومعه» است و از آن‌جایی که در گذشته از این کلیسا فقط برای مراسم مذهبی استفاده می کردند این نام را بر آن نهادند. از جمله مواردی که این کلیسا را در نوع خود بسیار باشکوه جلوه می‌دهد آثار هنری موجود در آن است. انواع نقاشی‌های زیبای این کلیسا و هم‌چنین تندیس‌ها، معماری عظیم و باشکوه و... چشم هر بیننده‌ای را به این کلیسا خیره می‌کند. پس وقت و زمان کافی برای بازدید از این بنای زیبا درنظر بگیرید زیرا در هر گوشه آن نوعی از زیبایی را خواهید یافت. این کلیسا در سال1310 در فهرست آثار ملی ایران ثبت شد.

گذری بر جاذبه‌ی زیبای وانک

اولین چیزی که در راه رسیدن به این کلیسا نظر شمارا جلب می‌کند خیابان زیبا و سنگفرش شده‌ی این کلیسا است. در کنار آن نمای آجری زیبای کلیسا خودنمایی می‌کند. ورودی اصلی کلیسای وانک دری چوبی است که با ورود به آن خود را در چندین سال پیش و در کنار راهبان و مسیحیانی که برای عبادت به آن گام می‌نهادند، حس خواهید کرد. پس از گذر از این درب به ناقوسی برمی‌خوربد که در سه طبقه ساخته‌شده است و ساعتی بسیار بزرگ آن‌را مزین کرده که هم‌زمان با صدای ناقوس طنین خوش خود را مهمان جلفا و مردمانش می‌کند. آرامگاه سرباز و پیشوای ارمنی آنان نیز در زیر برج ناقوس به چشم می‌خورد. بنای اصلی کلیسا رفته رفته خود را نمایان می‌کند با اولین نظر چیزی که بسیار جلب‌توجه می‌کند شباهت گنبد بزرگ این کلیسا به گنبد مساجد است که این امر به خوبی تأثیر معماری اصفهان را بر ساخت‌وساز ارمنیان نشان می‌دهد. گنبد این سازه از نوع 2 پوسته است و بر طاق‌هایی بزرگ استوار است. همچنین اگر دقت کنید گوشواره‌هایی نیز ساخته شدند تا اتصال گنبد گرد را به اتاق چهارگوش آسان‌تر کند. هنگام ورود به درون محراب و سالن اصلی محو رنگارنگی و زیبایی طاق‌ها و دیوارهای آن خواهید شد. کمی که دقت کنید نقاشی‌ها آرام آرام داستان‌هایشان پیش چشمانتان نقش خواهند زد. با نگاه به هرکدام از آن‌ها باورهای مذهبی و داستان‌های آنان را درخواهید یافت. به طور مثال یکی از نقاشی ها نقاشی قعر دوزخ و جهنم تا عرش بهشت برین است که به خوبی با جزئیات زیاد ایجاد شده‌اند. از انواع دیگر نقاشی‌ها نقاشی خوردن میوه ممنوعه، آفرینش آدم و حوا و... است. این نقاشی ها با هنرمندی تمام تذهیب و طلاکاری شده است که نه‌تنها در کشور ما که در همه‌ی دنیا منحصر به فرد است. پس از بازدید از نقاشی ها به سراغ تندیس های درون محوطه کلیسا بروید و با مفاخر و بزرگان ارمنی آشنا شوید که هرکدام قدمی تازه برای هنر و فرهنگ ارامنه و مسیحیان برداشته‌اند. یکی از این تندیس‌ها متعلق به پیشوای ارمنیان است که خدمت بسیار بزرگی هم به ارامنه و هم به ایران کرده است و آن تأسیس اولین چاپخانه در ایران بوده است.

بخش‌های مختلف

موزه

کلیسای وانک نیز مانند هر جاذبه و مجموعه‌ی دیگری، بخش های مختلفی دارد. که پس از بازدید از کلیسا دیدن انان را از دست ندهید. از مهم‌ترین قسمت‌های این کلیسا بخش موزه است. در موزه کلیسای وانک آثار بسیار زیادی وجود دارد که دیدن آنان شما را با قسمتی از تاریخ آشنا خواهد کرد. از آنجایی که کلیساها مسئولیت آموزش را نیز برعهده داشته‌اند گنجینه عظیمی از انواع آثار فرهنگی را در این موزه خواهید یافت. یکی از ناراحت‌کننده‌ترین آثار در این مجموعه عکس ها و نقشه‌هایی است که از نسل‌کشی دردناک ارامنه در ترکیه اتفاق افتاد و با دیدن آنان غمی بزرگ بر دل هر انسانی خواهد نشست. از جالب‌ترین آثار این مجموعه نیز نباید چشم پوشید و آن تار مویی است مربوط به دختری که روی آن خطی به زبان ارمنی نوشته شده است. با استفاده از میکروسکوپی که برای دیدن آن متن در نظر گرفته شده است، می‌توانید به راحتی آن‌را مشاهده کنید.

کتابخانه

کتابخانه کلیسای وانک یکی از کتابخانه‌های پربار ارامنه است و چندین هزار نسخه از انواع کتاب‌های باارزش در آن نگهداری می‌شود. این کتابخانه یکی از مراجع و منابع مهم ارمنیان است که تمام ارمنیان می‌توانند به ان دسترسی داشته باشند و از امکانات استفاده کنند. اما این امر برای غیر ارمنی‌ها شرایط دارد و نیاز به معرفی است.

بنای یادبود

پس از نسل‌کشی ارامنه توسط عثمانیان تعداد زیادی از آنان کشته و شهید شدند. به پاس و نگهداری یاد ان شهیدان، بنایی در محوطه‌ی کلیسا در سال 1975 ساخته شده است. بنایی مربع شکل که برای زنده نگهداشتن نام و یاد شهدا در اذهان آیندگان ایجاد شده است. هرساله مسیحیان و ارامنه اصفهان برای برگزاری مراسم در این محل گردهم می‌آیند.

چاپخانه

 از قسمت‌های مهم کلیسا چاپخانه است. همانطور که گفتیم اولین چاپخانه در این مکان تاسیس شد. در آن وسایل چاپ به صورت دستی بوده رفته رفته پیشرفت کردند. روند این پیشرفت را به خوبی می توانید در وسایل این چاپخانه ببینید. اولین کتاب چاپ‌شده در ایران نیز زبور بود که به وسیله همین دستگاه‌ها ساختند.

زمان بازدید از کلیسای وانک: 8:30 تا 13:30 و 16 تا 18:30 است.

بهای بلیط برای ایرانیان 10000ریال است

برای خارجیان 50000 ریال است.

 به طور کلی محله جلفا و کلیسای زیبای آن به همراه چند کلیسای دیگر مکانی است که می تواند چندین ساعت از وقت شما را پر کند. پس از بازدید فنجانی قهوه در یکی از کافه‌هایی که به طرز عجیبی زیبا هستند شما را برای ادامه‌ی بازدید آماده خواهد کرد. خیابان‌ها و مغازه‌های این منطقه شما را بیشتر به یاد خیابان‌ها و محله‌های قدیمی پاریس نیز می‌اندازد.